Kamerlid Visser over de MKBA

barbara_Visser.jpgBarbara Visser (VVD) is vanaf 2012 lid van de Tweede Kamer. Momenteel is zij woordvoerder Verkeer. Voordat zij Kamerlid werd, was zij wethouder van de gemeente Zaanstad. In beide functies kwam zij in aanraking met de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA). In een interview vertelt zij over haar ervaringen.

MKBA biedt inzicht en cijfers

De maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) is een bouwsteen in het politieke besluitvormingsproces, maar het besluit dus niet voor de politicus. Ik vind dat je MKBA’s moet uitvoeren, zodat je inzichtelijk maakt wat een project gaat kosten en wat het gaat opbrengen. Het maakt projecten ook onderling vergelijkbaar, zodat je kunt prioriteren. Het is belastinggeld dus je moet goed kunnen uitleggen waarom je een project gaat uitvoeren, maar hier zit wel een wereld achter. Waarom leg je een Hogesnelheidslijn aan voor 7 miljard euro met een verdiepte tunnel, zodat boven de tunnelbak koeien kunnen staan? Een MKBA kan je helpen om uit te leggen waarom we belastinggeld in een infraproject steken en niet in iets anders, maar zegt bijvoorbeeld niks over nut en noodzaak van inpassingsmaatregelen. Vooral bij (infrastructurele) projecten geldt dat de ambities altijd groter zijn dan de beschikbare financiële middelen. Je zult dus altijd moeten prioriteren en daar kan een MKBA ondersteunend in werken.

De MKBA biedt inzicht, maar uiteindelijk moet je als politicus zelf de afweging maken. Het is niet zo dat je politici kunt afschaffen en het CBS of het CPB het land kan laten besturen. Al zouden sommige mensen dat misschien wel willen. De MKBA biedt je een houvast, maar de politiek kan uiteindelijk zeggen dat je bij een negatieve of licht positieve MKBA het project vanuit maatschappelijk oogpunt toch wel moet doen. Je kunt niet zeggen: ‘de baten-kostenratio is boven de één dus we gaan het doen of andersom’. De MKBA is bedoeld als instrument ter ondersteuning van de politieke afweging, omdat het een aantal zaken die in de besluitvorming moet worden meegenomen objectiveert. Maar het is uiteindelijk een politieke beslissing of je links of rechtsaf gaat.

Je moet kritisch zijn naar de uitkomst van een MKBA

De MKBA biedt je een “cijfer” en daarmee houvast op basis waarvan je projecten beoordeelt, maar je moet wel altijd kijken naar de onderbouwing. Als het project een lagere baten-kostenratio dan één heeft betekent dit dat je moet gaan kijken hoe dat komt. Er zit een wereld achter. Het kan best zijn dat het project door allerlei inpassingsmaatregelen zo duur is geworden dat de MKBA “slechter” scoort. Het biedt je een bepaalde objectivering en inzicht, maar het is niet zo dat we zeggen dat we een project niet gaan doen als de MKBA slechter dan 1 bijvoorbeeld scoort. ZuidasDok is een voorbeeld van een project met een MKBA-score onder de 1, maar ga er heen en je ziet waarom er iets moet gebeuren. Uiteindelijk bleek dat het project “slechter” scoort door allerlei inpassingsmaatregelen. Een ander voorbeeld is de Sluis bij Eefde. Je hebt geen MKBA-studie nodig om te zien dat daar een probleem is dat moet worden opgelost, want er is een probleem met de veiligheid en capaciteit. De discussie gaat over de manier waarop je het probleem gaat oplossen, dus welke alternatieven zijn er en daar kan je een MKBA voor gebruiken, maar voor het principe dat de sluis moet worden vervangen heb je geen MKBA nodig. Het biedt dus handvatten voor de uitwerking van alternatieven.

MKBA-rapporten moeten resultaten beter duiden

De handleiding waarom een project slecht scoort of goed scoort mag in de MKBA-rapporten wel verbeterd worden. Wat ik soms nog mis is een goede duiding van de resultaten. Komt een slechte MKBA-score door overmatige inpassingsmaatregelen? De duiding luistert wel heel nauw, want wat je niet wil is dat MKBA-analisten impliciet of expliciet een oordeel gaan geven over de keuze die de politiek moet maken. Wat ik wil weten is of het MKBA-saldo sterk verschuift als je aan bepaalde knoppen draait en wat het zegt dat het ene projectalternatief een baten-kostenratio van 1.7 heeft en de ander een ratio van 1.9. Als je dit ergens diep in het rapport opschrijft gaat niemand dit vinden dus je moet het heel erg duidelijk neerzetten. Geef heel erg duidelijk aan wat de bandbreedte is als je aan een bepaalde knop gaat draaien. Als dit veel invloed heeft op de uitkomst moet je dit in ieder geval duiden. De knoppen die van invloed zijn, de bandbreedtes daarvan en de zwaarte van weging zouden explicieter naar voren moeten worden gebracht.

MKBA meer gebruikt bij weg- dan bij spoorprojecten

In de Tweede Kamer voeren wij altijd de discussies over de MKBA bij de wegprojecten. Als de MKBA onder de één is bij wegprojecten dan is het volgens bepaalde partijen verschrikkelijk en kan het allemaal niet meer. Bij spoorprojecten heeft ruim 70% van de projecten een baten-kostenratio onder de één, maar hier wordt nauwelijks een punt van gemaakt. Allereerst leggen we niet zoveel nieuwe spoorlijnen meer aan in tegenstelling tot wegprojecten. En ook gewoon een politieke reden: in de Tweede Kamer steunen meer politieke partijen spoorprojecten dan wegprojecten. Omdat de auto zogenoemd “slechter” is dan het openbaar vervoer. Dit kenmerkt een hoog maakbaarheidsgehalte. Het openbaar vervoer moet een plek hebben in het mobiliteitsaanbod net als de auto. Mensen moeten van A naar B kunnen komen. Ik ben tegen een overheid die bepaalt, vanuit een moralistische toon hoe ik me moet vervoeren. Het bijzondere is ook dat bij de auto snel discussies als betalen naar gebruik op de politieke agenda staan, maar bij het OV nooit een dergelijke discussie wordt gevoerd: wat is effectief en voor wie? Het gaat mij erom dat mensen van A naar B kunnen komen en zelf kunnen besluiten of zij dat met de auto of de tram doen. Ik ben niet pro-automobilist of anti-OV, maar pro-keuzevrijheid. Deze keuzevrijheid kent uiteraard wel een prijs en de overheid moet dit goed onderbouwen. Als we dit consequent doortrekken dan krijgen we veel scherpere discussies bij allerlei OV-voorzieningen waar geen sprake is van zogenoemde “dikke vervoersstromen”.

Effecten op natuur worden overdreven

Uiteraard kan het aanleggen van infrastructuur schadelijk zijn voor de natuur. Natuur heeft een meerwaarde en ik weeg dit belang mee, maar ik vind dat we in Nederland zijn doorgeslagen met het beschermen van de natuur. Je moet als overheid steeds een afweging maken tussen de verschillende belangen en in Nederland hebben we dit op meerdere manieren georganiseerd o.a. via de wet- en regelgeving, maar ook de commissie M.E.R. We doen echter alsof nergens rekening mee wordt gehouden, terwijl men gewoon gehouden is aan onderbouwing van zogenoemde mitigerende en compenserende maatregelen. En hier gaat de overheid vaak verder dan wettelijk nodig is, zie de discussie rondom de Ruit rond Eindhoven. Of neem bijvoorbeeld de investeringen in compensatie bij de A27 Amelisweerd. We halen 5 hectare weg en hier komt 20 hectare aan compensatie voor terug, maar we doen alsof de wereld vergaat. We investeren in deze regio ook 1 miljard euro in bereikbaarheid o.a. in het openbaar vervoer. Dit doen we omdat de regio gewoon vastloopt als we het niet doen. Geen economie en daarmee geen banen. Als je wilt dat sociale zekerheid en zorgvoorzieningen blijven bestaan, dan moet je ervoor zorgen dat mensen wel hun geld kunnen verdienen en dat ondernemers kunnen ondernemen, lees hun producten vervoeren bijvoorbeeld. Dan is het asfalt geen doel op zich en OV geen doel op zich, maar dat de ondernemer met zijn spullen van A naar B kan en zijn medewerkers ook. Naast iedereen die voor zijn studie, familie, sport, werk zich gewoon moet verplaatsen op een voor hem of haar meest efficiënte wijze.

MKBA is soms een tijdkoopmachine

Ik denk dat veel mensen in MKBA’s vluchten als ze geen beslissingen durven te nemen of als er nog geen draagvlak is. Dan is de MKBA een ‘Tijdkoopmachine’. Als je vooraf niet duidelijk durft uit te spreken waarom je dingen wil, dan laat je een MKBA uitvoeren. Dat geeft je tijd om draagvlak te verwerven. Een nadeel van deze strategie is dat je mensen schijnzekerheden biedt. Je wekt vooraf de schijn dat je alles kunt objectiveren, rationaliseren en verwerken in een model. Wat daarbij weleens vergeten wordt is dat het bakken vol met geld kost als je weer eens een second opinion MKBA uitvoert. We spekken hiermee vooral de omzet van allerlei bureaus, terwijl de politiek vaak gewoon al haar afweging heeft gemaakt. Zie het voorbeeld van de MKBA inzake de Ruit om Eindhoven. Navraag bij de provincie leert dat hier ruim 400.000 euro aan is besteed, maar in het recente debat werden de cijfers uit deze MKBA betiteld als cijferfetisjisme door de tegenstanders. Terwijl aangetoond is in de MKBA (inclusief nog een second opinion door het KIM) dat het totale project een goede bijdrage levert. Het project sluit aan bij de doelstelling van het SVIR, namelijk de mainport Eindhoven concurrerend laten zijn en toekomstbestendig qua robuustheid. De uitkomsten scoren beter dan menig ander project, maar dit werd snel terzijde geschoven. Alle hoop wordt gericht op nieuwe technologische ontwikkelingen, die nog niet bewezen zijn laat staan dat ze gekwantificeerd worden, bijzonder. Laat ik helder zijn: ik ben een groot voorstander van nieuwe technologische ontwikkelingen, zoals ITS en connected cars. Dit zal een game changer in mobiliteit zijn, maar er juist voor zorgen dat de auto nog aantrekkelijker wordt. Dit soort ontwikkelingen kunnen echter nog niet in de modellen worden verwerkt.

Bij de Ruit Eindhoven kreeg de term natuur een bijzondere dimensie: inpassing was voorzien en de natuur werd meer dan 5 maal ook gecompenseerd. Ook dit mocht niet baten in de afweging. Overigens geldt hier dat het gebied waar het om gaat inzake natuur, veelal landbouwgrond is en nog natuurgebied moet worden. De wijze waarop dit aspect is verankerd in een MKBA zorgt juist voor discussie: hoe verwerk je de meer dan wettelijk noodzakelijke compensatie. Voor- en tegenstanders in deze discussie halen dus ieder hun eigen “waarheid” uit een dergelijke discussie. Reden te meer voor transparantie over hoe bepaalde belangen zijn verwerkt en gewogen in de analyse.

Het helpt als politici vooraf duidelijk stelling nemen

De stellingname van de MKBA dat alle effecten worden onderzocht biedt houvast aan mensen en men heeft het idee dat zijn of haar punt wel in de studie terugkomt. Mensen krijgen vervolgens het idee dat ze ook zeggenschap hebben over elke berekening die wel en niet is gemaakt in een MKBA. De meeste e-mails die ik krijg zijn van belangenorganisaties die op iets wijzen uit de MKBA. Iedereen haalt er zijn eigen werkelijkheid uit. Als vervolgens bestuurders een keuze baseren op de MKBA – terwijl zij op voorhand al van plan waren om deze beslissing te nemen – dan leidt dit tot grote frustraties. Ikzelf vind dat de MKBA een instrument moet zijn dat informatie op een eenduidige wijze interpreteert en daarmee objectiveert. Het geeft nuttige bouwstenen voor een beslissing, maar de beslissing zelf is aan de politici. Je moet dus vooraf duidelijk stelling nemen als politicus, anders is het kader op basis waarvan het debat plaats gaat vinden niet helder en snijd je uiteindelijk jezelf in de vingers.

Gemeenschappelijke visie is belangrijk 

Als men in een regio vraagt om een rijksbijdrage verwacht je vanuit de regio dat men een goede visie heeft. Wat wil men met het gebied? Ook sta je als regio sterker als je een gemeenschappelijke visie hebt. Ik verwacht hier wel een goed verhaal over van een regio en niet alleen: ‘wij vinden dat het nodig is’. Als de visie duidelijk is, dan vraag je je af wat er nodig is om de visie te realiseren. Waar loopt men tegenaan? Als er meer regio’s zijn met een heldere visie, dan kan de MKBA je helpen bij het prioriteren. De MKBA kan gebruikt worden als toetsing en als blijkt dat er geen meerwaarde is en geen urgent probleem in vergelijking tot andere problemen in Nederland, dan kan dit een reden zijn om aan andere projecten de voorkeur te geven. De MKBA is dan het meest objectieve vergelijkingsmateriaal.

Tips wethouders

Mijn eerste tip voor wethouders is om een gemeenschappelijke heldere visie op je gebied te ontwikkelen. Een MKBA moet je echt alleen maar doen als je denkt dat je het instrument gaat gebruiken en anders moet je het gewoon niet doen. Gebruik het niet als ‘Excuus-Truus’ of ‘Uitstelmachine’. Ik had in Zaanstad weinig geld en veel projectvoorstellen. Ik had van elk projectvoorstel een MKBA kunnen doen, maar uiteindelijk heb ik vooral besloten vanuit mijn politieke overtuiging. Een keuze die ik moest maken was tussen het ontsluiten van een achterstandswijk (zogenoemde Vogelaarwijk) of het faciliteren van de komst van een IKEA. In mijn optiek had de investering in een ontsluiting van een achterstandswijk economisch gezien geen meerwaarde en ook vroeg ik mij af of wij dit als overheid moeten financieren op dit moment. Daarentegen leidt de komst van de IKEA tot economische spin-off. Dan kan ik een MKBA gaan doen, maar ik kan op mijn klompen aanvoelen dat ik die niet echt ga gebruiken in de politieke afweging. Je kan je geld maar één keer uitgeven en als wethouder Economische- en Sociale zaken wilde ik de stad verder laten groeien. Men stelt altijd dat de sterke schouders de zwaarste lasten moeten dragen, maar zij kunnen dit alleen doen als zij draagkracht hebben en daarom koos ik voor de IKEA als economische impuls. Daar kan je het dan mee oneens zijn. Je kan het onzin vinden, maar daar gaat dan het politieke debat over. Daar heb ik een MKBA dan niet voor nodig om deze discussie in een politieke context te voeren.

Klik hier om andere interviews te lezen.

Klik hier om terug te gaan naar het overzicht van nieuwsberichten.

Handig voor beginners

Ervaringen MKBA cursus

  • “Door de cursus is het containerbegrip 'MKBA' nu een stuk beter behapbaar geworden. Door de uitleg en de oefeningen kan ik nu MKBA's beter duiden en misschien voorzichtig er zelf één gaan opstellen. Verschillende experts komen aan het woord die elk hun eigen expertise inbrengen en dit alles heel laagdrempelig kunnen vertalen in toepasbare tips.”

    Geeske van Asperen (NISB)

  • “De opleiding legt een goede basis om gericht om te gaan met MKBA’s. Je leert dat het een prachtig instrument is om beslissingen te ondersteunen. De functie en het doel van de MKBA wordt duidelijk toegelicht en op een interactieve manier scherp gesteld. Enthousiaste lesgevers met kennis van zaken!”

    Thomas Christiaens (Vlaamse Overheid)

  • “Van te voren was ik sceptisch over het in geld uitdrukken van maatschappelijke effecten. Maar door de cursus weet ik dat een MKBA veel meer is dan het berekenen van een prijskaartje. Door zelf in groepjes aan de slag te gaan met procesonderdelen en het berekenen van een MKBA, ervaar je wat nodig is voor een gedegen MKBA.”

    Arwen Hoogenbosch (K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd)

  • “De cursus was goed opgezet met veel deskundige inleiders. Wat me aansprak was de praktische opzet en de mogelijkheid om groepsgewijs aan de slag te gaan met deze weerbarstige materie.”

    Jack Bergman (Avans Hogeschool)

  • “Ik heb met veel plezier de gevorderdencursus MKBA gevolgd. De docenten bespraken op enthousiaste wijze de theorie en de problemen waar je tegenaan loopt bij de vertaling naar de praktijk. Ik voelde me uitgedaagd en de praktijkoefeningen vond ik zeer leerzaam. Het was een aangename verrassing dat de cursisten uit uitlopende disciplines kwamen. ”

    Rik Froma (Haarlemmermeer)

  • “Een goede cursus met een bevlogen cursusleider die zeer boeiend weet te doceren. Praktische oefeningen die het geleerde direct in de praktijk brengen aan de hand van zeer herkenbare projecten. Cursus gaat goed de breedte in van het hele MKBA spectrum met als toetje de 'MKBA-light' die erg handig is voor kleine projecten.”

    Wilbert van Veggel (Antea Group)

  • “Prima cursus, zeer aan te bevelen! Strak georganiseerd en een goede afwisseling tussen theorie en concrete toepassingen. Vier verschillende docenten droegen ook bij tot het levendige karakter van de cursus. Daarnaast een interessante groep van mede-cursusten uit alle delen en sectoren van het land”

    Joost Frencken (AVANS Hogeschool)

  • “De basiscursus MKBA geeft informatie, praktijkvoorbeelden én inzichten waaruit blijkt dat de MKBA een waardevolle bijdrage kan leveren in het besluitvormingstraject. Veel hangt hierbij af van het zorgvuldig doorlopen van het ‘MKBA –stappenplan’. De praktische tips, tools en rekenoefeningen uit de cursus heb ik dan ook als zeer nuttig ervaren. ”

    Stan Rademakers (Kragten)

  • “Een inspirerende basiscursus gegeven door deskundigen uit praktijk en wetenschap. Dit smaakt naar meer.”

    Roger Spitz (Gemeente Venlo)

  • “Een prima cursus om de beginselen en de voor- en nadelen van MKBA te vernemen. Vooral de vele praktijkvoorbeelden en rekenoefeningen waren nuttig.”

    Geert Draaijers (Commissie m.e.r.)

  • “Al vaak liep ik er in mijn projecten tegen aan dat niet alle meerwaarde van het project in een (financiële) kosten-baten-analyse terugkwam. In de basiscursus MKBA leerde ik hoe ik deze meerwaarde ook een plek kan geven in de afweging tussen kosten en baten. Heel leerzaam en het smaakt naar meer, dus ik kom terug voor de vervolgcursus!”

    Williette van Arendonk (Van Arendonk)

  • “De basiscursus MKBA is erg interessant, en duidelijk is dat het hier niet om een standaard trucje gaat, maar om een échte vaardigheid! De discussie die het opstellen van een MKBA teweeg brengt maakt het tot een mooi instrument, waarvan je in deze cursus prima de basisbeginselen onder de knie krijgt!”

    Bart Schalkwijk (KWR Research Institute)

  • “De basiscursus geeft op uitstekende wijze inzicht in de waarde van de MKBA. Een MKBA is het uitgelezen instrument om vooringenomen standpunten van bestuurders en ambtenaren te objectiveren en het helpt volksvertegenwoordigers, beter gemotiveerd hun keuzes te maken. Eigenlijk zou iedere volksvertegenwoordiger de cursus moeten doen”

    Rene van der Linden (Raadslid Heemskerk)

  • “De cursus MKBA gaf mij een beter inzicht in wat een MKBA is en hoe deze (zelf) is toe te passen. De opzet van de cursus is erg prettig, persoonlijk en kleinschalig, waardoor er maximale aandacht is voor persoonlijke leerdoelen. Ook voor professionals in het sociale domein biedt de cursus prima inzichten en uitgangspunten”

    Bert Peterse (Adviseur maatschappelijke ontwikkeling Peel en Maas)

  • “De Basiscursus MKBA en de Gevorderdencursus MKBA hebben me veel inzicht gegeven in de wereld van MKBA's. ik ben te spreken over de diversiteit van deelnemers en de docenten. Een topcursus waarin ook kleinere groepsopdrachten werden behandeld die waardevol waren om bijvoorbeeld in te zoomen op MKBA's binnen het sociale domein”

    Samira Louali (Hogeschool Zuyd)

  • “'Ik vond Niek Mouter (de cursusleider) een hele prettige en inspirerende spreker/trainer. Mooi hoe hij je meeneemt in zijn gedachtegang en de lessen die hij zelf heeft geleerd over MKBA. De andere trainers hebben allemaal hun eigen kracht, en drive, en dat maakt de cursus een heel boeiend en afwisselend samenspel.'”

    Sylvana Rikkert (Lysias Group)

  • “'Tijdens de basiscursus MKBA leer je de juiste vragen te stellen en zelf een MKBA berekening te maken. Ook zie je verschillende vormen van MKBA-light voorbij komen, erg leerzaam! Een zeer nuttige cursus, voor mensen zonder kennis van MKBA tot al een beetje ervaren MKBA’ers. Als je meer wilt weten over het instrument is deze cursus echt wat voor jou.'”

    Ester van der Sterre (Corporatie Eigen Haard)

  • “De cursus MKBA voor gevorderden is een verdieping voor deelnemers met reeds solide kennis van de MKBA. De cursus biedt handvaten om stakeholders mee te nemen in het proces van de MKBA. De interactie tussen theorie en praktijk en het ‘zelf aan de slag’-gehalte maken de cursus een goede basis voor adviseurs en beleidsmakers die nog een stapje verder willen. ”

    Anne Nobel (Witteveen & Bos)

  • “In een goede sfeer met veel interactie worden alle aspecten rond een mkba behandeld. De cursus is niet alleen gericht op rekenen en biedt een ‘bril’ om kosten en baten te betrekken bij keuzes rondom beleid en projecten. Erg compleet, gedegen en plezierig! Wij hebben de cursus gevolgd met een ‘delegatie’ vanuit control, beleid en kennismanagement.”

    Ira Spannenburg (Gemeente Delft)

  • “De MKBA-cursus bood mij handvatten om zelfstandig een MKBA uit te voeren. Daarbij waren de sprekers heel inspirerend. Mijn vingers jeuken om te beginnen!”

    Sandra van Straaten (Medewerker Eigen Haard)

  • “De gevorderdencursus MKBA heeft mij een zeer welkome kennisverbreding en verdieping opgeleverd op het gebied van MKBAs. Een goede combinatie van theorie en praktijk onder deskundige leiding. De objectieve benadering met aandacht voor voordelen en nadelen van de methodiek was zeer waardevol.”

    Rob van Gerwen (DNV GL)

  • “Door het volgen van de basiscursus MKBA heb ik een beter begrip gekregen van de methodiek en toepassingsmogelijkheden van een MKBA. Tijdens de cursus werden niet alleen de voordelen van een MKBA belicht, maar werd ook stilgestaan bij de beperkingen. In de cursus is een goede balans tussen theorie, praktijkvoorbeelden en oefeningen. ”

    Frederike Zwenk (Ministerie van Veiligheid en Justitie)

  • “Tijdens de gevorderdencursus heb ik de MKBA systematiek middels de aangeboden praktijkcasussen en rekenoefeningen meer eigen weten te maken. De weging van effecten, zoals gebruikt binnen de MKBA systematiek, biedt mij op professioneel vlak waardevolle handvatten ter begeleiding van klanten bij het nemen van investeringsbesluiten”

    Merian Lelieveld (Hezelburcht Subsidieadviesbureau)

  • “De MKBA-training was ontzettend leerzaam en de stof direct toepasbaar in mijn praktijk. Ik schrijf me direct in voor een vervolgcursus zodra die er is!”

    Pascal Sijstermans (Sumcity Advisory)

  • “Een top cursus! De wetenschap, de toepassing in de praktijk en het nut van MKBA’s werden in een notendop behandeld. Geen eenrichtingsverkeer. ‘Learning by doing’ stond tijdens de cursus helemaal centraal. De cursus heeft mij in z’n totaliteit goede kennis en vaardigheden geboden om de MKBA waaraan ik nu werk, beter uit te voeren!”

    Narly Rambharos (Onderzoek en Statistiek gemeente Groningen)

  • “Tijdens de MKBA cursus heb ik goede handvatten gekregen om de maatschappelijke kosten en baten op een volwaardige manier naast de financiële afwegingen in beeld te krijgen. Een verademing in de discussie en het (groeps-)denken tot gevolg!”

    Karin Peeters (Territoria)

  • “Wat een leerzame cursus! We werden niet alleen snel door de theorie van ‘de’ MKBA geloodst, maar kregen ook een realistische doorkijk in de praktijk van het ambacht. Bovendien werden het nut én de beperkingen van een MKBA helder, en was er aandacht voor de communicatie hierover. En we konden oefenen, en daarbij alle denkbare fouten maken. ”

    Mayan van Teerns (Gemeente Groningen)

  • “De basiscursus biedt een mooie inkijk in de denkwijze en onderdelen van een MKBA. Je leert dat de MKBA meer inhoudt dan rekenen alleen (“60% nadenken, 20% rekenen en 20% presenteren”). Enthousiaste cursusleiders, betrokken medecursisten en veel mogelijkheden zelf te oefenen (vaardigheden en rollenspel)."”

    Jenny Zonneveld (Onderzoek en Statistiek, gemeente Nijmegen)

  • “Cursus is een goede inleiding voor geïnteresseerden in maatschappelijke kosten baten analyses voor alle domeinen. Helpt om deze beter te kunnen interpreteren en te gebruiken. Leuke praktijkvoorbeelden, oefeningen en vooral goede sprekers!”

    Martje van Ankeren (Hogeschool van Amsterdam)

  • “Een uitstekende en interessante cursus. Voor rekenkamers is de MKBA-methode ook ex post toepasbaar: wat waren de kosten en de baten van het beleid? En bij wie slaan die neer? Dankzij de cursus kan ik MKBA’s van anderen nu ook beter doorgronden.”

    Sylvia van Leeuwen (Rekenkamer Utrecht)

  • “Het was een eyeopener om te leren dat de wortels van de MKBA in de filosofie liggen en niet in accountancy. Dat de kunst ‘m veel meer zit in helder redeneren, dan in rekenen. Met goede sprekers en een leuke groep deelnemers, bood de cursus een goed evenwicht tussen theorie en oefenen. De Basiscursus MKBA inspireert en smaakt naar meer. ”

    Elmy Everaert (Eigen Haard)

  • “De basiscursus MKBA geeft een prima inzicht in het instrument. De cursus wordt gegeven door bevlogen experts en geeft informatie van de MKBA filosofie tot en met de praktijk. Aansprekende oefeningen en een interactief karakter geven een goede kijk in de MKBA keuken en dat smaakt naar meer”

    Jos van Veen (Gemeente Den Haag)

  • “Door enthousiaste bevlogen docenten met veel praktijkervaring wordt je meegenomen in de wereld van de MKBA’s. Een instrument dat toepasbaar is zowel in het fysieke als ook in het sociale domein. Met gedreven medecursisten en inspirerende werkvormen hebben we mogen proeven aan de verschillende mogelijkheden en toepassingen in de praktijk.”

    Marleen Okma (JSO, kennis en adviesbureau sociaal domein)

  • “Wil je MKBA's beter begrijpen, beter weten hoe erop te anticiperen, als opdrachtgever een meer serieuze gesprekspartner zijn of zelf MKBA's uitvoeren? Dan is deze training een echte aanrader!”

    Marieke Wiebing (Stichting Lezen & Schrijven)

  • “Door de cursus kan ik de MKBA beter plaatsen. De sprekers belichten de MKBA vanuit verschillende invalshoeken, afgewisseld en onderbouwd met voorbeelden en oefeningen uit de praktijk. Dat geeft mij handvatten om het toe te passen in (studenten)projecten”

    Peter Schinkel (Docent InHolland)

  • “De MKBA basiscursus geeft een brede kijk in de keuken van het toepassen van een MKBA. Meerwaarde is ook dat de cursus door enthousiaste docenten uit de wetenschap en de praktijk wordt gegeven. Daarnaast is er veel ruimte voor vragen en discussie met elkaar, kortom zeer de moeite waard.”

    Gabi van Duijnhoven (Provincie Zuid-Holland)

  • “De MKBA basiscursus heeft mijn denken gescherpt over de wijze waarop je maatschappelijke effecten in beeld kunt brengen en vooral kunt vergelijken welke maatregelen effectiever zijn. De cursus is divers opgezet met een combinatie van theorie en praktijk en wordt gegeven door ervaren cursusleiders. Absoluut aan te raden wat mij betreft!”

    Hilde van Slooten (Gemeente Delft)

  • “De basiscursus MKBA heb ik met plezier gevolgd. Ik kwam om een betere kijk op dit instrument te krijgen. Dat is zeker gelukt. Er was een deskundig team van begeleiders die goed inspeelden op onze vragen en ons uitdaagden om actief mee te doen. Het heeft mij het inzicht geboden waar ik behoefte aan had.”

    Henk Kuijpers (Gemeente Apeldoorn)

  • “Wat me erg beviel aan de basiscursus is dat de complexe materie heel begrijpelijk en stapsgewijs werd uitgelegd, met een prettige mix tussen denken en doen/oefenen. Ik voelde me na de cursus en met de schat aan bruikbare informatie op de website voldoende uitgerust om zelf met mijn eerste MKBA’s in mijn werkpraktijk aan de slag te gaan.”

    Clim van Daelen (Nierpatienten Vereniging Nederland)

  • “De basiscursus MKBA gaf - mede vanwege het feit dat ik reeds stevig in de MKBA werkzaam ben - niet alleen maar nieuws, maar op sommige vlakken was de aanscherping erg nuttig. Ook was het fijn een aantal eigen hersenspinsels bevestigd te zien worden. Dat betekent dan weer wel een hoop werk aan de winkel!”

    Paul Siderius (Prorail)

  • “De Basiscursus MKBA heeft ruimschoots aan mijn verwachtingen voldaan door het hoge aantal trainers (5!) voor een kleine groep mensen. De flexibele indeling van de cursus bood ruimte voor discussie, waarbij ook het sociale domein ruim aan bod kwam. Door de afwisseling tussen uitleg, oefening en rust was prettig, waardoor de aandacht niet verslapte.”

    Menko Busch (Sinzer)

  • “Na betrokken te zijn geweest bij een aantal MKBA’s had ik behoefte aan meer verdieping. De gevorderdentraining bood wat ik zocht. Het gebruik van de MKBA door politici en kritiek vanuit de wetenschap kwamen aan de orde. Er is veel ruimte voor vragen, discussie en actief oefenen. Ik heb nu duidelijk het gevoel meer boven de stof te staan dan voor de cursus.”

    Michiel Nijboer (RHDHV)

Over MKBA-informatie.nl

Voor de Maatschappelijke kosten- en batenanalyse gaat nog te vaak het spreekwoord 'onbekend maakt onbemind' op. Wanneer men met een MKBA te maken krijgt, was het tot op heden moeilijk om snel de basisinformatie over dit instrument te vinden. Daarom heeft initiatiefnemer en auteur Niek Mouter MKBA-informatie.nl opgezet, in samenwerking met een aantal partners. Hier vindt u informatie over de MKBA, zowel voor beginners als voor gevorderden. Lees verder

Contact

Heeft u een vraag, aanvulling of opmerking neem dan contact met ons op.

© MKBA-informatie.nl