Arie Slob over de MKBA

arie_slob.jpgArie Slob diende in de periode 2001-2015 als lid van de Tweede Kamer voor de ChristenUnie. Hij was onder meer lid van de Tijdelijke Commissie Infrastructuurprojecten (TCI) die de besluitvorming over grote infrastructuurprojecten onder de loep nam. In een interview vertelt hij over zijn ervaringen met politieke besluitvorming over infrastructuurprojecten en de rol van de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA). 

Groot voorstander MKBA

Ik ben een groot voorstander van de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA). Goed dat we dit instrument in Nederland hebben. Het is belangrijk dat deze informatie beschikbaar is naast het gevoel dat er ergens iets moet gebeuren. De MKBA helpt om scherp na te denken en te debatteren over projecten. Ook helpt de MKBA om alternatieven tegen elkaar af te wegen.

Informatie vroeg beschikbaar

Door mijn betrokkenheid bij de Tijdelijke Commissie Infrastructuurprojecten (TCI) ben ik tot de conclusie gekomen dat het ongelooflijk belangrijk is om in het begintraject ervoor te zorgen dat de feiten die beschikbaar zijn op tafel liggen. Ook als het slechts gaat om inschattingen. Hoeveel mensen gaan het project gebruiken? Wat zijn de gevolgen voor de natuur? Wat kost het? Wat zijn de alternatieven? Je moet proberen zo vroeg mogelijk zoveel mogelijk feiten op tafel te krijgen. In de praktijk merkten we in de Tweede Kamer dat discussies over nut en noodzaak van een project eigenlijk te laat begonnen. Bij de Hogesnelheidslijn zag je dat het debat in eerste instantie helemaal niet in de Tweede Kamer werd gevoerd, maar op hele andere plekken. Toen de Tweede Kamer zich er tegenaan ging bemoeien was het eigenlijk al te laat. Als je dan als Tweede Kamer wat wilt veranderen, dan kan dat nog wel, maar dan kost het altijd meer geld.

MKBA neemt rol van politiek niet over

De MKBA is geen dictaat. Het is nooit: ‘de MKBA zegt dit, dus het zal dit moeten worden’. Je weegt de informatie die uit de MKBA voortvloeit en je gebruikt dit uiteindelijk bij het maken van je keuze, maar het kan best zijn dat je op onderdelen afwijkt. Uiteindelijk blijft de keuze voor een infrastructuurproject een politieke keuze. De MKBA moet uiteindelijk dienstbaar zijn om tot een goede politieke keuze te komen. Het dwingt ook iedereen om vroegtijdig al na te denken over allerlei aspecten die aan een project vastzitten. De MKBA blijft bestaan uit inschattingen. Die zijn misschien vrij hard, maar een inschatting blijft een inschatting. Daar kun je ook een andere inschatting tegenover zetten. De MKBA probeert een bepaalde objectiviteit en hardheid in redeneringen en definities te krijgen, maar je moet aan de andere kant een zekere relativiteit aanbrengen.

Politieke keuze om ook buiten de Randstad te investeren

Projecten in de Randstad scoren over het algemeen beter in de MKBA, omdat grotere groepen mensen voordelen ondervinden van de projecten. Ik vind niet dat dit moet betekenen dat er alleen in de Randstad moet worden geïnvesteerd. Dat zou ik een verkeerde keuze vinden, omdat ik vind dat Nederland meer is dan alleen de Randstad. Ook buiten de Randstad heeft men recht op goede ontsluitingen. Wegen in de regio zullen misschien minder gebruikt worden dan in het westen, maar dit wil niet zeggen dat mensen in de regio geen recht hebben op een redelijk snelle verbinding.

Ik ben ervan overtuigd dat we ook in de regio moeten investeren om ervoor te zorgen dat die gebieden nog leefbaar blijven. Als je niet investeert in de regio, dan jaag je mensen weg. Infrastructuur is niet het enige natuurlijk, maar als kinderen lastiger naar school kunnen en vader kan niet makkelijk naar zijn werk komen, dan trekken mensen weg op termijn. Dan krijg je ineens enorme ontvolking in bepaalde gebieden. Dan gaat het heel snel. De winkels gaan dicht en de bedrijven trekken weg. Dat zie je in bepaalde delen van het land gewoon gebeuren. Blijven investeren in infrastructuur in deze gebieden is mede van belang in het kader van ervoor zorgen dat deze gebieden leefbaar blijven, even los van het feit dat er ook een school moet staan. Het is allemaal wel veel breder dan infrastructuur, maar het is er wel een wezenlijk onderdeel van.

Randstedelijke politici beweren wel eens dat uit de MKBA volgt dat alleen geïnvesteerd moet worden in de Randstad. Deze politici leggen de MKBA als een absoluut gegeven op tafel. Dan vind ik dat je te ver gaat met een MKBA. Ik vind wel dat je op basis van die feiten moet spreken. Er wordt veel beter en scherper gedebatteerd dan ooit, omdat er MKBA’s liggen. Dat vind ik helemaal prima. Maar ik vind niet dat de MKBA het laatste woord moet hebben. Het CDA en de ChristenUnie zijn partijen met een oog voor de regio. Wij hebben altijd geprobeerd om enige spreiding aan te brengen en oog te hebben voor het feit dat infrastructuur wezenlijk is voor het functioneren van een gebied.

Wapen voor bewindspersonen

Bewindspersonen hebben vaak hun keuzes al gemaakt en voor hen is de MKBA een geweldig wapen. Die zeggen: “dat kunt u nu wel zeggen meneer Slob, maar de MKBA is duidelijk, dus doen we dit project niet.” De MKBA is een heerlijke beschermingswal voor een minister die al een besluit heeft genomen. Debat technisch is het heel handig als je de MKBA aan je zijde hebt om iets wel of niet te willen. Je kunt dit misbruik van de MKBA noemen, want ook een bewindspersoon zal moeten erkennen dat de MKBA geen dictaat is, maar dat het een belangrijk instrument is om tot keuzes te komen. Er moet altijd een politieke afweging worden gemaakt om te bepalen of een project wel of niet zinvol is. Ik ben ervan overtuigd dat het van oorsprong nooit de bedoeling is geweest van een MKBA om tot een beschermingswal te verworden. Echter, dat dingen anders worden gebruikt dan hoe het ooit oorspronkelijk bedoeld is geldt natuurlijk voor meer dingen in het leven.

Laat mensen ook het lef hebben

Ik durf te zeggen dat we er heel erg veel spijt van zouden hebben gehad als we een aantal  infrastructuurprojecten uit het verleden niet hadden aangelegd, die heel erg slecht hadden gescoord in een MKBA, als we in die tijd een MKBA hadden gehad. Bijvoorbeeld de Nieuwe Waterweg. In die tijd hebben mensen gewoon bepaalde inzichten gehad. Misschien op gevoel en niet met heel veel informatie. Die hebben het lef gehad om dat soort dingen te gaan doen. Voor ons is de MKBA in deze tijd belangrijk. Zeker omdat we niet zoveel financiële middelen hebben en keuzes moeten maken. Maar laat de mensen alstublieft soms nog een keer het lef hebben om te zeggen: “dit vind ik belangrijk en we voelen heel duidelijk aan dat hier iets moet gaan gebeuren dat de komende tijd voor dit gebied belangrijke effecten kan hebben.” Niet alles is in cijfertjes, percentages en grafiekjes te vatten.

Factoren politieke besluitvorming

Er is zeer veel diversiteit wat betreft de factoren die uiteindelijk doorslaggevend zijn in politieke besluitvorming over infrastructuurprojecten. Er kunnen processen zijn waar de druk vanuit een bepaalde regio erg groot is en daardoor ook vele malen meer invloed heeft op de besluitvorming dan bij een ander project. Er kunnen projecten zijn waar bij wijze van spreken de MKBA al voldoende is voor ‘ja’ of ‘nee’. Hoe groter het project hoe meer het ook een politieke zaak wordt die soms al in een heel vroeg stadium wordt afgekaart binnen de coalitie, waardoor de ruimte om iets te veranderen ook kleiner wordt.

Verkiezingen voor de deur

Een besluitvormingsproces kan anders werken als de verkiezingen net zijn geweest of als er verkiezingen voor de deur staan. Richting de verkiezingen zie je dat coalitiepartijen losser van elkaar komen te staan. Als er in een regio waar een coalitiepartij veel potentiële achterban heeft een keuze kan worden gemaakt die electoraal aantrekkelijk is en waar deze partij achter staat, dan voelt men zich vaak minder gebonden aan een andere coalitiepartij die dat niet wil. Aan het begin van de coalitieperiode is er nog sprake van kalverliefde, waardoor men elkaar wil vasthouden.

Tips voor wethouders en gedeputeerden

Ik beveel de MKBA van harte aan. Het is een nuttig instrument om tot goede besluitvorming te komen. Maar je moet het niet gebruiken als een wapen om je zin door te drijven of alles tegen te houden. Een tip die ik ook wil geven is om deze website goed te bestuderen, omdat daar zoveel praktische informatie opstaat. Ik was ervan onder de indruk en vond het echt mooi. Zie de MKBA als een middel. Het kan ontzettend helpen. Zeker in een begintraject. Maar het moet absoluut geen dictaat worden. Blijf ook zelf nadenken.

Klik hier voor andere interviews.

Handig voor beginners

Ervaringen MKBA cursus

  • “Al vaak liep ik er in mijn projecten tegen aan dat niet alle meerwaarde van het project in een (financiële) kosten-baten-analyse terugkwam. In de basiscursus MKBA leerde ik hoe ik deze meerwaarde ook een plek kan geven in de afweging tussen kosten en baten. Heel leerzaam en het smaakt naar meer, dus ik kom terug voor de vervolgcursus!”

    Williette van Arendonk (Van Arendonk)

  • “Cursus is een goede inleiding voor geïnteresseerden in maatschappelijke kosten baten analyses voor alle domeinen. Helpt om deze beter te kunnen interpreteren en te gebruiken. Leuke praktijkvoorbeelden, oefeningen en vooral goede sprekers!”

    Martje van Ankeren (Hogeschool van Amsterdam)

  • “De basiscursus MKBA is erg interessant, en duidelijk is dat het hier niet om een standaard trucje gaat, maar om een échte vaardigheid! De discussie die het opstellen van een MKBA teweeg brengt maakt het tot een mooi instrument, waarvan je in deze cursus prima de basisbeginselen onder de knie krijgt!”

    Bart Schalkwijk (KWR Research Institute)

  • “De cursus MKBA voor gevorderden is een verdieping voor deelnemers met reeds solide kennis van de MKBA. De cursus biedt handvaten om stakeholders mee te nemen in het proces van de MKBA. De interactie tussen theorie en praktijk en het ‘zelf aan de slag’-gehalte maken de cursus een goede basis voor adviseurs en beleidsmakers die nog een stapje verder willen. ”

    Anne Nobel (Witteveen & Bos)

  • “Tijdens de gevorderdencursus heb ik de MKBA systematiek middels de aangeboden praktijkcasussen en rekenoefeningen meer eigen weten te maken. De weging van effecten, zoals gebruikt binnen de MKBA systematiek, biedt mij op professioneel vlak waardevolle handvatten ter begeleiding van klanten bij het nemen van investeringsbesluiten”

    Merian Lelieveld (Hezelburcht Subsidieadviesbureau)

  • “De gevorderdencursus MKBA heeft mij een zeer welkome kennisverbreding en verdieping opgeleverd op het gebied van MKBAs. Een goede combinatie van theorie en praktijk onder deskundige leiding. De objectieve benadering met aandacht voor voordelen en nadelen van de methodiek was zeer waardevol.”

    Rob van Gerwen (DNV GL)

  • “Tijdens de MKBA cursus heb ik goede handvatten gekregen om de maatschappelijke kosten en baten op een volwaardige manier naast de financiële afwegingen in beeld te krijgen. Een verademing in de discussie en het (groeps-)denken tot gevolg!”

    Karin Peeters (Territoria)

  • “In een goede sfeer met veel interactie worden alle aspecten rond een mkba behandeld. De cursus is niet alleen gericht op rekenen en biedt een ‘bril’ om kosten en baten te betrekken bij keuzes rondom beleid en projecten. Erg compleet, gedegen en plezierig! Wij hebben de cursus gevolgd met een ‘delegatie’ vanuit control, beleid en kennismanagement.”

    Ira Spannenburg (Gemeente Delft)

  • “'Tijdens de basiscursus MKBA leer je de juiste vragen te stellen en zelf een MKBA berekening te maken. Ook zie je verschillende vormen van MKBA-light voorbij komen, erg leerzaam! Een zeer nuttige cursus, voor mensen zonder kennis van MKBA tot al een beetje ervaren MKBA’ers. Als je meer wilt weten over het instrument is deze cursus echt wat voor jou.'”

    Ester van der Sterre (Corporatie Eigen Haard)

  • “De basiscursus MKBA geeft informatie, praktijkvoorbeelden én inzichten waaruit blijkt dat de MKBA een waardevolle bijdrage kan leveren in het besluitvormingstraject. Veel hangt hierbij af van het zorgvuldig doorlopen van het ‘MKBA –stappenplan’. De praktische tips, tools en rekenoefeningen uit de cursus heb ik dan ook als zeer nuttig ervaren. ”

    Stan Rademakers (Kragten)

  • “De basiscursus MKBA heb ik met plezier gevolgd. Ik kwam om een betere kijk op dit instrument te krijgen. Dat is zeker gelukt. Er was een deskundig team van begeleiders die goed inspeelden op onze vragen en ons uitdaagden om actief mee te doen. Het heeft mij het inzicht geboden waar ik behoefte aan had.”

    Henk Kuijpers (Gemeente Apeldoorn)

  • “De basiscursus MKBA gaf - mede vanwege het feit dat ik reeds stevig in de MKBA werkzaam ben - niet alleen maar nieuws, maar op sommige vlakken was de aanscherping erg nuttig. Ook was het fijn een aantal eigen hersenspinsels bevestigd te zien worden. Dat betekent dan weer wel een hoop werk aan de winkel!”

    Paul Siderius (Prorail)

  • “Wat een leerzame cursus! We werden niet alleen snel door de theorie van ‘de’ MKBA geloodst, maar kregen ook een realistische doorkijk in de praktijk van het ambacht. Bovendien werden het nut én de beperkingen van een MKBA helder, en was er aandacht voor de communicatie hierover. En we konden oefenen, en daarbij alle denkbare fouten maken. ”

    Mayan van Teerns (Gemeente Groningen)

  • “Een uitstekende en interessante cursus. Voor rekenkamers is de MKBA-methode ook ex post toepasbaar: wat waren de kosten en de baten van het beleid? En bij wie slaan die neer? Dankzij de cursus kan ik MKBA’s van anderen nu ook beter doorgronden.”

    Sylvia van Leeuwen (Rekenkamer Utrecht)

  • “De cursus MKBA gaf mij een beter inzicht in wat een MKBA is en hoe deze (zelf) is toe te passen. De opzet van de cursus is erg prettig, persoonlijk en kleinschalig, waardoor er maximale aandacht is voor persoonlijke leerdoelen. Ook voor professionals in het sociale domein biedt de cursus prima inzichten en uitgangspunten”

    Bert Peterse (Adviseur maatschappelijke ontwikkeling Peel en Maas)

  • “Door enthousiaste bevlogen docenten met veel praktijkervaring wordt je meegenomen in de wereld van de MKBA’s. Een instrument dat toepasbaar is zowel in het fysieke als ook in het sociale domein. Met gedreven medecursisten en inspirerende werkvormen hebben we mogen proeven aan de verschillende mogelijkheden en toepassingen in de praktijk.”

    Marleen Okma (JSO, kennis en adviesbureau sociaal domein)

  • “Een goede cursus met een bevlogen cursusleider die zeer boeiend weet te doceren. Praktische oefeningen die het geleerde direct in de praktijk brengen aan de hand van zeer herkenbare projecten. Cursus gaat goed de breedte in van het hele MKBA spectrum met als toetje de 'MKBA-light' die erg handig is voor kleine projecten.”

    Wilbert van Veggel (Antea Group)

  • “Door de cursus kan ik de MKBA beter plaatsen. De sprekers belichten de MKBA vanuit verschillende invalshoeken, afgewisseld en onderbouwd met voorbeelden en oefeningen uit de praktijk. Dat geeft mij handvatten om het toe te passen in (studenten)projecten”

    Peter Schinkel (Docent InHolland)

  • “De basiscursus biedt een mooie inkijk in de denkwijze en onderdelen van een MKBA. Je leert dat de MKBA meer inhoudt dan rekenen alleen (“60% nadenken, 20% rekenen en 20% presenteren”). Enthousiaste cursusleiders, betrokken medecursisten en veel mogelijkheden zelf te oefenen (vaardigheden en rollenspel)."”

    Jenny Zonneveld (Onderzoek en Statistiek, gemeente Nijmegen)

  • “Ik heb met veel plezier de gevorderdencursus MKBA gevolgd. De docenten bespraken op enthousiaste wijze de theorie en de problemen waar je tegenaan loopt bij de vertaling naar de praktijk. Ik voelde me uitgedaagd en de praktijkoefeningen vond ik zeer leerzaam. Het was een aangename verrassing dat de cursisten uit uitlopende disciplines kwamen. ”

    Rik Froma (Haarlemmermeer)

  • “De basiscursus geeft op uitstekende wijze inzicht in de waarde van de MKBA. Een MKBA is het uitgelezen instrument om vooringenomen standpunten van bestuurders en ambtenaren te objectiveren en het helpt volksvertegenwoordigers, beter gemotiveerd hun keuzes te maken. Eigenlijk zou iedere volksvertegenwoordiger de cursus moeten doen”

    Rene van der Linden (Raadslid Heemskerk)

  • “Wat me erg beviel aan de basiscursus is dat de complexe materie heel begrijpelijk en stapsgewijs werd uitgelegd, met een prettige mix tussen denken en doen/oefenen. Ik voelde me na de cursus en met de schat aan bruikbare informatie op de website voldoende uitgerust om zelf met mijn eerste MKBA’s in mijn werkpraktijk aan de slag te gaan.”

    Clim van Daelen (Nierpatienten Vereniging Nederland)

  • “De MKBA basiscursus heeft mijn denken gescherpt over de wijze waarop je maatschappelijke effecten in beeld kunt brengen en vooral kunt vergelijken welke maatregelen effectiever zijn. De cursus is divers opgezet met een combinatie van theorie en praktijk en wordt gegeven door ervaren cursusleiders. Absoluut aan te raden wat mij betreft!”

    Hilde van Slooten (Gemeente Delft)

  • “'Ik vond Niek Mouter (de cursusleider) een hele prettige en inspirerende spreker/trainer. Mooi hoe hij je meeneemt in zijn gedachtegang en de lessen die hij zelf heeft geleerd over MKBA. De andere trainers hebben allemaal hun eigen kracht, en drive, en dat maakt de cursus een heel boeiend en afwisselend samenspel.'”

    Sylvana Rikkert (Lysias Group)

  • “De MKBA-cursus bood mij handvatten om zelfstandig een MKBA uit te voeren. Daarbij waren de sprekers heel inspirerend. Mijn vingers jeuken om te beginnen!”

    Sandra van Straaten (Medewerker Eigen Haard)

  • “Van te voren was ik sceptisch over het in geld uitdrukken van maatschappelijke effecten. Maar door de cursus weet ik dat een MKBA veel meer is dan het berekenen van een prijskaartje. Door zelf in groepjes aan de slag te gaan met procesonderdelen en het berekenen van een MKBA, ervaar je wat nodig is voor een gedegen MKBA.”

    Arwen Hoogenbosch (K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd)

  • “Door het volgen van de basiscursus MKBA heb ik een beter begrip gekregen van de methodiek en toepassingsmogelijkheden van een MKBA. Tijdens de cursus werden niet alleen de voordelen van een MKBA belicht, maar werd ook stilgestaan bij de beperkingen. In de cursus is een goede balans tussen theorie, praktijkvoorbeelden en oefeningen. ”

    Frederike Zwenk (Ministerie van Veiligheid en Justitie)

  • “De basiscursus MKBA geeft een prima inzicht in het instrument. De cursus wordt gegeven door bevlogen experts en geeft informatie van de MKBA filosofie tot en met de praktijk. Aansprekende oefeningen en een interactief karakter geven een goede kijk in de MKBA keuken en dat smaakt naar meer”

    Jos van Veen (Gemeente Den Haag)

  • “Na betrokken te zijn geweest bij een aantal MKBA’s had ik behoefte aan meer verdieping. De gevorderdentraining bood wat ik zocht. Het gebruik van de MKBA door politici en kritiek vanuit de wetenschap kwamen aan de orde. Er is veel ruimte voor vragen, discussie en actief oefenen. Ik heb nu duidelijk het gevoel meer boven de stof te staan dan voor de cursus.”

    Michiel Nijboer (RHDHV)

  • “Prima cursus, zeer aan te bevelen! Strak georganiseerd en een goede afwisseling tussen theorie en concrete toepassingen. Vier verschillende docenten droegen ook bij tot het levendige karakter van de cursus. Daarnaast een interessante groep van mede-cursusten uit alle delen en sectoren van het land”

    Joost Frencken (AVANS Hogeschool)

  • “Een inspirerende basiscursus gegeven door deskundigen uit praktijk en wetenschap. Dit smaakt naar meer.”

    Roger Spitz (Gemeente Venlo)

  • “Wil je MKBA's beter begrijpen, beter weten hoe erop te anticiperen, als opdrachtgever een meer serieuze gesprekspartner zijn of zelf MKBA's uitvoeren? Dan is deze training een echte aanrader!”

    Marieke Wiebing (Stichting Lezen & Schrijven)

  • “Het was een eyeopener om te leren dat de wortels van de MKBA in de filosofie liggen en niet in accountancy. Dat de kunst ‘m veel meer zit in helder redeneren, dan in rekenen. Met goede sprekers en een leuke groep deelnemers, bood de cursus een goed evenwicht tussen theorie en oefenen. De Basiscursus MKBA inspireert en smaakt naar meer. ”

    Elmy Everaert (Eigen Haard)

  • “De MKBA basiscursus geeft een brede kijk in de keuken van het toepassen van een MKBA. Meerwaarde is ook dat de cursus door enthousiaste docenten uit de wetenschap en de praktijk wordt gegeven. Daarnaast is er veel ruimte voor vragen en discussie met elkaar, kortom zeer de moeite waard.”

    Gabi van Duijnhoven (Provincie Zuid-Holland)

  • “De Basiscursus MKBA heeft ruimschoots aan mijn verwachtingen voldaan door het hoge aantal trainers (5!) voor een kleine groep mensen. De flexibele indeling van de cursus bood ruimte voor discussie, waarbij ook het sociale domein ruim aan bod kwam. Door de afwisseling tussen uitleg, oefening en rust was prettig, waardoor de aandacht niet verslapte.”

    Menko Busch (Sinzer)

  • “De opleiding legt een goede basis om gericht om te gaan met MKBA’s. Je leert dat het een prachtig instrument is om beslissingen te ondersteunen. De functie en het doel van de MKBA wordt duidelijk toegelicht en op een interactieve manier scherp gesteld. Enthousiaste lesgevers met kennis van zaken!”

    Thomas Christiaens (Vlaamse Overheid)

  • “De Basiscursus MKBA en de Gevorderdencursus MKBA hebben me veel inzicht gegeven in de wereld van MKBA's. ik ben te spreken over de diversiteit van deelnemers en de docenten. Een topcursus waarin ook kleinere groepsopdrachten werden behandeld die waardevol waren om bijvoorbeeld in te zoomen op MKBA's binnen het sociale domein”

    Samira Louali (Hogeschool Zuyd)

  • “Een top cursus! De wetenschap, de toepassing in de praktijk en het nut van MKBA’s werden in een notendop behandeld. Geen eenrichtingsverkeer. ‘Learning by doing’ stond tijdens de cursus helemaal centraal. De cursus heeft mij in z’n totaliteit goede kennis en vaardigheden geboden om de MKBA waaraan ik nu werk, beter uit te voeren!”

    Narly Rambharos (Onderzoek en Statistiek gemeente Groningen)

  • “De MKBA-training was ontzettend leerzaam en de stof direct toepasbaar in mijn praktijk. Ik schrijf me direct in voor een vervolgcursus zodra die er is!”

    Pascal Sijstermans (Sumcity Advisory)

  • “Een prima cursus om de beginselen en de voor- en nadelen van MKBA te vernemen. Vooral de vele praktijkvoorbeelden en rekenoefeningen waren nuttig.”

    Geert Draaijers (Commissie m.e.r.)

  • “De cursus was goed opgezet met veel deskundige inleiders. Wat me aansprak was de praktische opzet en de mogelijkheid om groepsgewijs aan de slag te gaan met deze weerbarstige materie.”

    Jack Bergman (Avans Hogeschool)

  • “Door de cursus is het containerbegrip 'MKBA' nu een stuk beter behapbaar geworden. Door de uitleg en de oefeningen kan ik nu MKBA's beter duiden en misschien voorzichtig er zelf één gaan opstellen. Verschillende experts komen aan het woord die elk hun eigen expertise inbrengen en dit alles heel laagdrempelig kunnen vertalen in toepasbare tips.”

    Geeske van Asperen (NISB)

Over MKBA-informatie.nl

Voor de Maatschappelijke kosten- en batenanalyse gaat nog te vaak het spreekwoord 'onbekend maakt onbemind' op. Wanneer men met een MKBA te maken krijgt, was het tot op heden moeilijk om snel de basisinformatie over dit instrument te vinden. Daarom heeft initiatiefnemer en auteur Niek Mouter MKBA-informatie.nl opgezet, in samenwerking met een aantal partners. Hier vindt u informatie over de MKBA, zowel voor beginners als voor gevorderden. Lees verder

Contact

Heeft u een vraag, aanvulling of opmerking neem dan contact met ons op.

© MKBA-informatie.nl